Selfi kaçınılamaz. Diğer yaygın aktiviteler gibi selfi de trajik ölümlere karşı korunaklı değil. Mükemmel bir profil resmi peşinde koşan uçarı gençler sık sık aşırıya kaçıyorlar: Uçurumun kenarında, vahşi hayvanların yanında poz veriyorlar. Yaklaşan bir trenin önünde tavukla oynuyorlar. Tabi bazen hayatta kalamıyorlar.
Selfi, bugünlerde çarpıcı bir sözcük olmasına rağmen, günlük hayatın her alanına yayılmaya devam ediyor. Her hafta 365 bin Facebook, 150 bin tweet paylaşımında “selfi”den bahsediliyor. Instagram’da 50 milyondan fazla “#selfie” hashtag’i sonucu çıkıyor.
Selfi ölümleri normal görünüyor. Fakat hemen akla geçen yılki köpek balığı saldırısından ölen insanlar hakkındaki viral paylaşım geliyor. Sorun gittikçe büyüyor. Selfi ölümlerinin arkasındaki veriler tam olarak araştırılmış değil.
Bu yüzden biz, üç yıl boyunca selfi ile ilişkili ölümleri araştırdık, bir derleme oluşturduk. Kuşkusuz bu kesin bir çalışma değil, çünkü rapor edilmemiş vakalar da var. Fakat yine de konunun hem kapsamı hem de etkilenen tarafları hakkında bir fikir verecektir. Ulaştığımız sonuçlar şöyle: 2014’ten beri kendi fotoğrafını çekmeye çalışan 49 kişi öldü. Kurbanların ortalama yaşı 21, bunların%75’i erkek.
Erkekler Daha Çok Ölüyor
Anketler, 18 ila 24 yaşları arasında çekilen fotoğrafların % 30’unun selfi olduğunu gösteriyor. Bu, tüm yaş grupları arasındaki en yüksek oran. Buradaki yaş ortalaması (21) hiç şaşırtıcı değil.
Kadınlar erkeklerden daha çok selfi çektikleri halde, selfiye bağlı 49 ölümden 36’sı erkektir. Araştırmalar, erkeklerin rekreasyonel risk almak konusunda kadınlardan iki kat daha cesur olduklarını kanıtlıyor; selfide de bu böyle.
Ohio State Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, sıkça selfi çeken erkeklerin kişilik testlerinde “narsisizm” ve “psikopat” özelliklerini önemli ölçüde daha yüksek bulduklarını ilan etmişlerdi. Sonuç olarak bu adamlar bir selfi çektiklerinde, onaylama ve kişisel kazanım uğruna potansiyel tehlikeleri göz ardı ediyorlar. Baş araştırmacı Jesse Fox, şöyle diyor:
“Bu tümüyle benim hakkımda. Bu beni bir çerçeveye yerleştiriyor. Dikkat çekiyorum. Ve ben bunu sosyal medyadan paylaştığımda, harika biri olduğuma dair diğer insanlardan ihtiyacım olan onayı alıyorum…Eylemlerinizin sonuçlarını düşünmüyorsunuz. Eyfel Kulesi’nin yanından sarkmanız kimin umurunda?”
Göze Alınan Ölümcül Riskler
Şimdi de selfi meraklılarının aldığı ölümcül risklere bir göz atalım. Selfi çekerken ölen insanların üçte biri yüksekten düştü. En yayın olanı ise bir uçurum ya da bir bina. İşte birkaç örnek:
- 2015 yılında, 25 yaşındaki bir Çinli, Çin’in doğusundaki Uzun Men şelalesinin tepesinden bir selfi çekmeye cesaret etmişti. Kameraya bakarken dikkati dağıldı, bir yanlış adım attı ve 340 metre aşağıdaki dereye düştü ve öldü. Yetkililer birkaç gün sonra cesedini bulduklarında yanında selfi çubuğuna takılı bir telefon vardı. Telefonda henüz düşmeden önce çekilmiş selfisini gördüler.
- Ertesi ay, 17 yaşındaki bir Rus öğrenci, Moskova yakınlarındaki dokuz katlı bir binaya tırmandı ve düşüyormuş gibi görünmek için çıkıntıyı kaldırdı. Instagram sayfası için “nihai” selfi yakalamayı amaçladı; Bunun yerine, eli kaymış ve ölümüne düşmüştü. Sadece birkaç hafta önce, kendisinin de benzer bir görselini tehlikeli bir pozisyonda yayınlamıştı.
Bu akrobatik hareketler cinsiyete özel değil
Bu ayın başlarında Filipinli 19 yaşındaki bir kız, 20 katlı bir binadan bir selfi çekerken tökezledi, düştü ve öldü. Sınıf arkadaşı daha sonra yerel bir gazeteye verdiği demeçte , “Kendisinden aldığımız fotoğraflardan memnun değildi. Tırmanıp fotoğrafını kendi çekmeye karar verdi.” dedi.
Ne yazık ki kendini çekenler, kayalıklardan ve binadan çok daha aşırısına kaçıyor. Kurbanlardan 8 tanesi tren tarafından öldürüldü ya raylardaki elektrik akımıyla ya da doğrudan trenin çarpması yüzünden öldüler.
- 2014 yılının Mart ayında genç bir adam, bir el arabası üstüne selfi pozu verdi. Yön değiştirdi, hemen yanında bulunan 35 bin voltluk akımdan habersizdi. Üzerine bastığı anda öldü. Birkaç hafta sonra, Hindistan’daki Kerala’da neredeyse aynı olay meydana geldi.
- Geçen Ocak ayında, 20 yaşındaki üç üniversite öğrencisi yaklaşmakta olan trenin önünde “cesaret oyunu” oynamaya teşebbüs ettikten sonra öldüler. Son anda kurtarılan bir arkadaşına göre, gençler sosyal paylaşım sitelerinde “çok beğenilen” bir selfi çekebilmeyi umuyorlardı.
- Gerçekten de çok tuhaf vakıalar var: Bir silahla selfi çekmek isteyen 21 yaşındaki Meksikalı bir genç, kazara kendini kafasından vurdu.
- Pilot Cessna, çep telefonundan selfi çekmek isterken uçağın kontrolünü kaybetti, kendisi ve bir yolcu öldü.
- Ural Dağları’nda yaşayan 2 Rus genç, bir bombayla beğeni pozu verirlerken kendilerini patlattılar.
- İspanya boğa festivalinde koşarken beğeni selfisi çekmeye çalışan adam, boynundan aldığı darbeyle feci biçimde öldü.
Öyle görünüyor ki dünyanın dört bir yanında insanlar, düşük optimal durumlarda kendi selfilerini çekmeye eğilimli görünüyorlar. Peki, en kötü sonuçlara yol açan durumlar nerede yaşanıyor?
Nerede Endişe Verici Düzeye Ulaştı?
Selfi ölümleri Hindistan’a endişe verici seviyede gibi görünüyor. İstatistikteki 49 ölümden 19’u yani ölümlerin %40’ı burada gerçekleşmiş. Vaka, yalnızca Hindistan’ın geniş nüfusuna atıf yapılarak açıklanamaz. Zira daha kalabalık Çin’de bildirilen tek bir selfi ölümü vardır. Yani, ne oluyor?
Genel olarak Hindistan’da çok yüksek bir boğularak ölme vakası var. Her yıl, 86 bin kişi ülkede boğularak ölüyor. Bu, tüm dünyadak çapındaki tüm boğulmuş ölümlerin yaklaşık % 20’sini oluşturuyor.
Bu trajedilerin ardından Hindistan hükümet yetkilileri, selfi çekenleri uyarmak için büyük uyarı levhaları hazırladılar. Ayrıca ülkedeki 16 noktayı, selfi çekilemez mıntıka olarak ilan ettiler.
Hindistan bunu yapan ilk ülkesi değil: 7 selfi ölümüyle ikinci sırada olan Rusya, geçen yaz, selfi çekimlerindeki ölümü azaltmak için geniş çaplı bir kampanya başlattı. Kötü selfi fikrine karşı, simgelerle mücadele ediyorlar.
En kritik soruya geliyoruz!
Bu bizi nihai bir soruya götürür: Selfi, doğası gereği riskli midir yoksa ona eşlik eden davranışlar bileşenleri mi riski oluşturmaktadır?
İncelediğimiz 49 vakada tek bir tane yok ki buna selfi çeken sebep olmuş olmasın. Bildiğimiz kadarıyla hiç kimse bir selfi çubuğu tarafında öldürülmüş değil. Daha ziyade selfi çubuğu namünasip bir katalizör etkisi yaratıyor. Selfi çekenin güvenlik yerine kameraya odaklanmasına, böylece dikkatinin dağılmasına yol açıyor. 15 yıllık risk yönetim uzmanlığı tecrübesine sahip Morgan O’Rourke şöyle diyor:
Ölenlerin çoğu fotoğrafçılıktan ziyade, dikkatsizlikten sorumlu tutulabilir… Neyin tehlikeli, neyin tehlikesiz olduğunu tespit etmeye çalışırken kısa yollara başvurmaya dikkat etmeniz gerekiyor.”
Yine de kendini aşırı zorlayanların çoğu, akranlarının sosyal medyada onaylaması yani beğenisiyle yönlendirilmektedir. Rusya’da 9 katlı binanın üzerinde bir selfi çekerken düşüp ölen Andrey Retrovsky’nin Instagram sayfasına şöyle bir baktığımız, takipçilerin cesaretlendirici ve kışkırtıcı sözlerini görebiliriz:
“Daha da çılgın olmayı sürdür birader!” Şimdi de bir gökdelende dene! Daha yükseğe tırmanırsan daha seksi olursun!”
Hayatını kaybeden selficilerin çoğunun internet şovunun, cesaret oyununun ve beğeninin kurbanı oldukları görülüyor. Bir profesyonel fotoğrafçı olan imparts, bir blog yazısında hayranlığını şöyle ifade ediyor: “En iyi fotoğrafı, ona ulaşmak için risk aldığınızda çekersiniz. Büyük bir şey kazanmak için kaybetmeye istekli olmak zorundasınız.”
Bazı kayıplar buna değmez gibi görünüyor.
Çeviri Şevki IŞIKLI
Kaynak: priceonomics.com. 2016/06/29.
