Bazı insanlar hatalarını kabul etmekte zorlanırlar. Her zaman son sözü söylemek ve her konuda haklı olmak zorundadırlar. Psikolojik açıdan bakıldığında, birinin her şeyi daha iyi bildiğini düşünmesinin arkasında ne vardır? Örneğin şu üç şey.
Uzm. Psik. Metin Yetim II 24 Şubat 2025
Muhtemelen hepimiz onları tanıyoruz. Onlar, uzun süredir yanlış olduğu ispatlanmış olsa bile her zaman kendi bakış açılarında ısrar eden insanlar. Yanıldıkları apaçık ortada olmasına rağmen bunu kabullenemeyenler. Hata yaptıklarında bunu kabul etmeyenler.
Hepimiz hata yaparız, hepimiz bir şeyleri yanlış değerlendiririz ve yanlış olduğu ortaya çıkan bir şeyden – önceden inandığımızın aksine de olsa – tamamen emin oluruz. Bu gerçekten bir sorun olmamalı – ancak bunu kabul edemezsek sorun olur. Haklı olduğumuzda ısrar edersek ve diğer herkesin durumu yanlış yorumladığını düşündüğümüzde işler değişir.
Klinik psikolog Dr. Lynn Margolies “Psyology Today” dergisine, sıkça hatalı olduklarını kabul etmekte zorlanan insanlarda hangi özelliklerin yaygın olduğunu açıklıyor. İşte, her zaman haklı olmak isteyen olan insanların karakteristik 3 özelliği:
- Mükemmeliyetçilik
Hatalarını kabul edemeyen insanlar, birisi hatalarını gösterdiğinde kendilerini hemen köşeye sıkışmış hissederler. Dr. Margolies, bu tür kişilerin hızla savunmacı bir tutum benimsediğini ve savunmaya geçtiğini açıklıyor. Bunun arkasında çeşitli sebepler olabilir, ancak genellikle belirgin bir mükemmeliyetçilik söz konusudur. Kişi – muhtemelen çocukluğundan itibaren – sadece iyi performans gösterip hiç hata yapmazsa değerli olduğunu içselleştirmiştir. Bu inanç, hatalı olduklarını kabul etmenin bir zayıflık işareti olacağını düşünmelerini sağlar.
-
Esnek olmama
Bir kişi kendi bakış açısında inatla ısrar ediyorsa, bu her şeyden önce ne kadar esnek olmadığını gösterir. Muhtemelen kalıpların dışında düşünme, açık fikirli olma ve farklı bakış açılarının yanı sıra başkalarının duygu ve düşüncelerini de kabullenme becerisinden yoksundurlar. Bu gibi insanlar kendi bakış açılarından farklı bir bakış açısını benimsemekte zorlanırlar. Bu da onlarla iletişimi genellikle çok yorucu hale getirir.
-
Kendini sorgulama eksikliği
Kendi üzerine düşünme becerisi de inatçı kişilerde genellikle eksiktir. Bu kişiler genellikle eleştiriyi kabul edebilecek, kendilerine objektif bir şekilde bakabilecek ve hata yaptıklarında ya da bir konuda yollarını kaybettiklerinde bunun farkına varabilecek durumda/ değildir. Dr. Lynn Margolies’e göre bu durum, bu kişilerin diğer insanlarla empati ve gerçek bir bağ kuramamasına yol açabilir.
Çevrenizde tekrarlayan çatışmalar yaşadığınız bir kişide bu özelliklerden birini veya daha fazlasını hatırlıyor musunuz? Çünkü böyleleri hata yaptıklarında bunu kabul edemezler ve bu kişiye söylediklerinin doğru olmadığını inandırmak kolay olmaycaktır. Şöyle devam etmek yardımcı olabilir. Hata yapmanın kötü bir şey olmadığını, çünkü hataların insani olduğunu ve hepimizin hata yaptığını belirtmek gibi.
