MIT Technology Review bu sene de öne çıkan 10 teknolojiyi derlediği “10 Breakthrough Technologies” listesini yayınladı. İşte geleceğin dünyasını şekillendirecek 10 teknolojik trend.
1. Hacklenemez İnternet
Kuantum fiziğine dayalı bir internet yakında kendiliğinden güvenli iletişimi sağlayacak. Delft Teknoloji Üniversitesi’nden Stephanie Wehner liderliğindeki bir ekip, Hollanda’daki dört şehrini tamamen kuantum teknolojisi ile birbirine bağlayan bir ağ kuruyor. Bu ağ üzerinden gönderilen mesajlar ise hacklenemeyecek. Delft ağı, siber güvenlik endişesi yaşamadan uçtan uca kuantum tekniklerini kullanarak şehirler arasında bilgileri güvenli bir şekilde ileten ilk ağ olacak.
2.Ultra Kişiselleştirilmiş Tıp
Yeni ilaçlar benzersiz genetik mutasyonları tedavi etmek için tasarlanmakta. Boston Çocuk Hastanesi’nde tedavi gören 8 yaşındaki Mila Makovec, milyarda bir görülen ölümcül Batten Hastalığı ile dünyaya geldi. Fakat aynı zamanda da kişiye özel ilaç geliştirilen ilk insan oldu. Tedavi Mila’yı iyileştirmedi. Ancak durumunu stabilize etmiş gibi görünüyor: nöbetlerini azalttı ve ayakta durup yardımla yürümeye başladı. Genetik teknolojisindeki ilerlemeler hastanın DNA’sına özgü ilaç üretimini mümkün kılıyor.
3.Dijital Paralar
Dijital para biriminin yükselişi finansal gizlilik için büyük sonuçlar doğuruyor. Geçtiğimiz Haziran Facebook, Libra adlı “küresel dijital para birimi” ni tanıtmıştı. İşleri umduğu gibi gitmeyen ve birçok sorunla uğraşan Facebook şimdilik Libra projesini rafa kaldırdı. Facebook’un açıklanmasından birkaç gün sonra, Çin Halk Bankası’ndan bir yetkili, yanıt olarak kendi dijital para biriminin gelişimini hızlandıracağını ima etmişti. Şimdi Çin, parasının dijital bir versiyonunu sunacak ilk büyük ekonomi olmaya hazırlanıyor ve bu da nakit yerine geçmeyi planlıyor. Dijital para savaşları başladı.
4.Yaşlanma Önleyici İlaçlar
Vücuttaki doğal yaşlanma sürecini hedefleyerek rahatsızlıkları tedavi etmeye çalışan ilaçlar umut vaat ediyor. San Francisco biyoteknoloji girişimi Unity Biotechnology, geçtiğimiz haziran ayında yaşlanmayı durduran senolitik türevi yeni nesil bir ilacı insanlar üzerinde test ettiğini ve pozitif sonuçlar aldığını duyurdu. Bu ilaçlar daha uzun (henüz) yaşamanıza izin vermez ancak temel yaşlanma sürecini yavaşlatarak veya tersine çevirerek belirli rahatsızlıkları tedavi etmeyi amaçlar. Şirket, diğer koşulların yanı sıra, göz ve akciğerlerin yaşa bağlı hastalıklarını tedavi etmek için benzer ilaçlar geliştirmekte.
5.Yapay Zekâ Destekli Molekül Keşifleri
Bilim insanları yapay zekayı umut verici ilaç benzeri bileşikler bulmak için kullanıyor. İlaç ar-ge’sinde kullanılan yapay zekâ uygulamaları yeni ilaç adaylarını daha hızlı ve daha ucuz hale getiriyor. Eylül ayında, Hong Kong merkezli Insilico Medicine ve Toronto Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, işe yarama şansı olan molekülleri bilgisayar ortamında sentezleyerek yüksek ümit vadeden yeni ilaçlar yaratmayı başardı.
6.İnternet Uyduları
SpaceX tek seferde yörüngeye 60 internet uydusu göndermişti. Gelecekte yörüngeye 40.000’den fazla uydu göndererek uydu kolonisi kurma hedefinde. Bir SpaceX Starlink uydusu yaklaşık 500 pound (227 kilogram) ağırlığında. Yakında internet erişimi sağlamak için binlerce uydunun gezegendeki en yoksul ve en uzak topluluklar için bile birlikte çalıştığını görebileceğiz. Ama sadece işler yolunda giderse. Bazı araştırmacılar bu nesnelerin astronomi araştırmalarını bozacağından korkuyor. Daha da kötüsü, bu uydular çarpışarak devasa bir uzay enkazının oluşmasına sebebiyet verebilir ve bu enkazlar dünya yörüngesine gönderilen tüm uydu, teleskop ya da araştırma araçlarının çalışmasına engel olabilir.
7.Kuantum Üstünlüğü
Google, klasik bilgisayardan daha iyi performans gösteren kuantum üstünlüğünü geçtiğimiz ekim ayında yayımladıkları bir makale ile duyurmuştu. Kuantum bilgisayarlar verileri alışık olduğumuzdan tamamen farklı bir şekilde depolar ve işler. Gelecekte birçok sorunun çözümü ve teknolojik üstünlüğün kuantum bilgisayarlar sayesinde olacağı düşünülmekte.
8.Mini Yapay Zekâ
Artık telefonlarımızda güçlü yapay zekâ algoritmaları çalıştırabiliriz. Yapay zekanın bir sorunu var: daha güçlü algoritmalar oluşturma arayışında, araştırmacılar daha fazla miktarda veri ve hesaplama gücü kullanıyor ve merkezi bulut hizmetlerine güveniyorlar. Bu sadece endişe verici miktarda karbon emisyonu üretmekle kalmaz, aynı zamanda AI uygulamalarının hızını ve gizliliğini de sınırlar. Mini yapay zekâ bunu değiştiriyor. Teknoloji devleri ve akademik araştırmacılar, mevcut derin öğrenme modellerini yeteneklerini kaybetmeden küçültmek için yeni algoritmalar üzerinde çalışıyorlar.
Sesli yardımcılar, otomatik düzeltme ve dijital kameralar gibi mevcut hizmetler daha hızlı daha iyi hale gelebilir. Teknolojinin birçok faydasının yanında tartışmalı tarafları da var. Her bir cihaz, ayrı bir yapay zekâ algoritması kullanırsa bu algoritmaları standardize etmek ve denetlemek imkânsız hale gelebilir. Araştırmacılar, mühendisler ve politikacıların bu potansiyel zararlar karşısında teknik ve politik kontrolleri geliştirmek için şimdi birlikte çalışmaları gerekmektedir.
9.Diferansiyel Gizlilik
Önemli bir veri kümesinin gizliliğini ölçmek için kullanılan bir tekniktir. Veri gizliliği ve güvenliği çağımızda gittikçe zorlaşmaktadır. Şirketler ve devletler siber saldırılara maruz kalmaktadır. Diferansiyel gizlilik sayesinde kullanıcı verileri anonimliği korunarak toplanabiliyor, kullanılabiliyor ve paylaşılabiliyor. Diferansiyel gizlilik, Apple ve Facebook tarafından zaten kullanılmakta. Her şey yolunda giderse ve güvenirliği kanıtlanırsa yöntem muhtemelen diğer devletler tarafından da kullanılacaktır. Kanada ve İngiltere hükümetleri de yakından izliyor.
10.Yeni Nesil İklim Simülasyonu
Küresel ısınma genellikle daha tehlikeli hava olaylarını körüklüyor. Araştırmacılar artık aşırı hava koşullarında iklim değişikliğinin rolünü tespit edebiliyorlar. Bilim insanlarının geliştirdiği yeni bir simülasyon ile doğruluk oranları yüksek olan iklim krizi etkileri takip edilebiliyor. Geliştirilen iklim simülasyonu sayesinde, ilk defa iklim değişikliğinin etkileri yüksek istatistiksel kesinlik ile açıklanmış oldu.
