Bir mumyanın mezarına girmekten korkar mısın? Bir mumyanın laneti efsanesi kısmen bir tesadüf yüzünden büyüdü. Bir İngiliz efendisi, uzun süredir kayıp olan bir mezarı açtıktan kısa bir süre sonra öldü. Ölümünü mumya ile ilişkilendirecek hiçbir bilimsel kanıt olmamasına rağmen, bu lanetin hikayesi devam ediyor.
Mezarın duvarındaki küçük bir delikten iki adam baktı. Burası eski bir Mısır kralının ebedi istirahat yeriydi. Adamlardan biri “bir şey görebiliyor musun?” diye sordu. “Evet, harika şeyler” diye cevapladı diğeri. İçerisi loş ışıktı ve heykeller, altınlar parlıyordu.
Bu iki adam Howard Carter ve Lord Carnarvon’du. Carter, altı yıldır kayıp bir mezar arıyordu. Carnarvon keşif gezilerinin masraflarını karşıladı. Nihayet Kasım 1922’de araştırmacılar ve işçileri aradıklarını bulmuşlardı. Hazine dolu oda, Tutankamon’un mezarı ile ilişkili dört odadan biriydi. Bu firavun veya eski Mısır kralı MÖ 1320’lerde ölmüştü ve sadece 18 veya 19 yaşındaydı.
Bulunan keşif dünyayı büyüledi. Ama Lord Carnarvon uzun süre bunun keyfini süremedi. Kısa bir süre sonra 56 yaşında beklenmedik bir şekilde öldü. Bu, gerçek mezar odasını açıp girdikten yaklaşık altı hafta sonraydı.
Doktorlar, enfekte bir sivrisinek ısırığının onu öldürdüğünü söyledi. Ancak bunun eski bir mezara girdikten bu kadar kısa süre sonra gelmesi tesadüf müydü? Sör Arthur Conan Doyle (ünlü dedektif Sherlock Holmes’un yaratıcısı) öyle düşünmedi. Ölüme kötü bir ruhun neden olmuş olabileceğini öne sürdü. Tutankhamun, mezarının rahatsızlığından dolayı o kadar mutsuz muydu ki, bir şekilde mezarın ötesinden intikam aldı?
Bilim, ruhların ölümden sonra var olduğuna dair herhangi bir kanıt ya da bir ruhun (eğer varsa) yaşayan dünyayı etkileyebileceğine dair hiçbir kanıt bulamadı.
Bugün mezarlarda çalışan Mısır bilimciler hayatları için – en azından intikamcı ruhlardan korkmuyorlar. Salima Ikram, ” Mumyalara bakıyorum ve mumyalar üzerinde çalışıyorum ” diyor. Ve “Hala hayattayım” diye işaret ediyor. Ikram, Mısır Kahire’deki Amerikan Üniversitesi’nde bir bilimci olarak görev yapıyor. İşi sırasında herhangi bir şey için endişelenirse, bunun genellikle yılanlar veya çöken enkaz nedeniyle olduğunu ekliyor. Ancak bazı insanlara göre, bir kişinin bir mezara girip kısa süre sonra ölmesi tesadüf olamayacak kadar tuhaf görünüyordu. Böylece bir lanet iddiası efsane hale geldi.
Zamanla Tutankamon’un mezarına giren diğerleri de öldü. Her ölümle birlikte, bir mumyanın laneti fikri daha inandırıcı hale geldi. Bilimsel olarak düşünen bazı insanlar, mezardaki zehirli küf veya bakterilerin ölümlere yol açıp açmadığını sorguladı. Ancak tüm bu insanlar çok önemli bir noktayı kaçırdılar. Bilimde, bir neden aramadan önce, boş hipotez olarak bilinen şeyi göz ardı etmelisiniz.
Bir bağlantının yokluğunu test etmek için, olayların rastgele meydana gelme olasılığının ne kadar olduğunu bilmeniz gerekir. Bunu yapmak için büyük resme bakmanız gerekir.
2002’de bir araştırmacı Tutankhamen’in laneti için tam da bunu yaptı. Mark Nelson, Avustralya’nın Melbourne kentindeki Monash Üniversitesi’nde çalışıyor. Mezar açıldığında Kahire’de bulunan Avrupalı 44 kişiyi tespit etti. Yirmi beşi mezara girmiş veya mumya ile çalışmıştı. Geri kalanlar (eğer varsa) onları bir lanete maruz bırakacak hiçbir şey yapmamıştı. Her iki grubun da ortalama yaşam beklentisi vardı.
Bu veriler açıkça şunu ortaya koyuyordu: Mumya ile karşılaşan insanların zamansız bir ölümle karşılaşma şansı daha yüksek değildi. Aslında Howard Carter 16 yıl daha yaşadı ve 60’larının ortalarında kanserden öldü. Gerçekten bir lanet olsaydı, ilk kurbanlarından biri o olmalıydı.
Öyleyse neden bu kadar çok insan lanete inanıyordu? Ikram, “Bu ilginç ve sıradışı” diyor. “Eski Mısırlıların bizim gibi olduğunu düşünmek biraz sıkıcı” diye ekliyor. “Bir zaman sonra onların özel güçlere sahip olmasını istiyorsunuz.”
Heyecan ve gizem özlemi, insanların bir lanete inanmasının nedenlerinden biridir. Ama daha derin bir şeyler de var. Michael Shermer, “Beyinlerimiz anlamlı kalıplar bulacak şekilde yapılandırılmıştır” diyor. Shermer, The Believing Brain’in yazarıdır . Aynı zamanda ünlü bir şüpheci, bilgiyi sorgulayan veya şüphe duyan bir yazardır. Çoğu zaman gerçek, anlamlı bağlantılar öğreniriz. Örneğin, bir sivrisinek sizi ısırırsa, kaşıntılı kırmızı bir şerit alırsınız. Yıldırım görürseniz, yakında gök gürültüsü duyarsınız. Yalnızca bir etki gördüğümüzde, nedenini tahmin etme eğilimindeyiz. Çimlerdeki hışırtı sesi çoğu insanı bir korku veya şaşkınlık hissi uyandırır. Büyük olasılıkla ses sadece rüzgardır. Ancak yakınlarda bir aslan veya başka bir büyük hayvan olduğu anlamına da gelebilir. Shermer, insan beyninin en kötüsünü varsaymak için evrimleştiğini açıklıyor.
Çeviri: Mert KÜÇÜKVARDAR
Kaynak
- https://www.sciencenewsforstudents.org/article/mummys-curse-brain-patterns-coincidence-correlation-connection-causation-imagination
