Kardeşler arasında önce veya sonra doğmuş olmanın zeka ve karakter özellikleri üzerine etkisi var mı? Önce doğanlar daha mı zeki oluyor? Psikologlar, doğum sırası etkisine bilimsel bir yanıt bulmayı başardılar. İşte tartışmayı bitiren araştırmanın sonuçları:

2015 yılı psikoloji araştırmaları onur ödülü, uzun zamandır devam eden “doğum sırasının kardeşlerin kişilikleri ve zekâsı üzerinde etkisinin olduğu inancı”na itiraz eden araştırmaya gitti.

Araştırmacılar, doğum sırasının kişilik gelişimini ve zekayı ne kadar etkilediğini öğrenmek için 377 bin lise öğrencisini inceledi. İlk doğanların, doğuştan kardeşlerine göre biraz daha yüksek IQ’ye sahip olduğunu, ancak yalnızca 1 puan daha yüksek olduğunu keşfettiler; istatistiksel açıdan önemli ama neredeyse anlamsız bir farktır bu.

Anlamsız derecede küçük

İlk doğanlarda dışa dönüklük, hoşgörü ve vicdanlılık gibi belirli kişilik özellikleri üzerine daha yüksek puanlar sergileme eğilimleri görülmüştür ancak araştırmacılara göre, bu puanlar ile sonraki doğanların puanları arasındaki farklar “anlamsız derecede küçük”.

Genel olarak, doğum sırası ile kişilik arasındaki ilişki istatistiksel olarak “0.2” bulundu. Bu ise fark edilme seviyesinin oldukça altında.

Doğum sırası etkisi çıplak gözle görülmez

Illinois Üniversitesinden psikoloji profesörü olan yazar Brent Roberts durumu şöyle değerlendiriyor:

“Bazı durumlarda, örneğin eğer bir ilaç 10 bin 10’unu kurtarırsa küçük etkiler ve korelasyonlar çok anlamlı olabilir. Ancak kişilik özellikleri açısından ve bunları nasıl derecelendirdiğinizle ilgili olarak, 0.2 korelasyon bize bir şey anlatmaz. Bu korelasyon çıplak gözle görülmez; yan yana oturan iki insanın arasındaki farkları göstermez ve hiç kimse tarafından göze çarpmaz.”

David DiSalvo

Çeviren: Dilan Eser

Kaynak: Forbes Sitesi/The Top Ten Brain Science And Psychology Studies Of 2015/Dec 31, 201