Türkiye İstatistik Kurumu Evlenme ve Boşanma İstatistikleri
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2003 senesinden itibaren her yıl şubat ayında evlilik olayları ile ilgili istatistikler yayımlıyor. Geçtiğimiz günlerde ise 2020’ye ait evlilik ve boşanma istatistiklerini yayımlandı. TÜİK’in bu verileri, 17 senelik arşivi içinde birçok farklı bakış açısıyla analiz edilebilir; ekonomik, politik, kültürel, psikolojk, sosyolojik vb. Bununla birlikte iletişimci bakış açısı için önem kazanan analizler genellikle medyanın “son yıllarda sosyal medyanın” aile yapısına ve evililik ilişkilerine etkisiyle ilgili olmakta. Bu bakımdan araştırmalar son yıllarda özellikle sosyal medya kullanımının evlilik ve boşanmalar üzerine etki ettiğini göstermektedir.
TÜİK’in 2020 senesi istatistikleri ise diğer senelerden ve bakış açılarından ayrı olarak, COVID-19 etkisiyle doğrudan ilişkilendirilebilmektedir. Örneğin aşağıdaki tabloda pandemi nedeniyle 2020 yılının Nisan ve Mayıs aylarında evliliklerde önemli bir azalma görülürken, Temmuz ve Ağustos aylarında evliliklerin arttığı görülmektedir. Tüm sene evlilik sayıları değerlendirildiğinde ise evliliklerin son beş sene içerisinde giderek azaldığı ve 2020 senesinde de bu düşüşü bozmayarak geçen seneye göre %10,1 oranında azaldığı görülmektedir.
Buna benzer şekilde boşanma oranlarında da pandemi nedeniyle nisan ve mayıs ayları içerisinde bir düşüş olduğu, temmuz ayında ise bu oranın yükseldiği görülmektedir. Bununla birlikte birçok kişi 2020 senesinde boşanma sayısının geçen seneye göre “pandemi nedeniyle” daha da artacağı yönünde tahminde bulunmuştu fakat bu seneki boşanma sayısının geçen seneye göre %13,8 oranında azaldığı görülmektedir. Boşanma sayısının geçen seneye oranla düşüşü konusunda net bir çıkarım yapamayız fakat pandeminin aile içi ilişkilerdeki etkisine odaklanan bir çalışma; pandeminin aile içi iletişimi, aile etkileşimi, ebeveynlik faktörlerini pozitif olarak etkilediği sonucuna ulaşmıştır (Ergül, Yılmaz: 2020).
Türkiye’de Sosyal Medya Kullanımının Evlilik ve Boşanma Üzerine Etkisi
Sosyal medya kullanımının etkileri üzerine yapılan araştırmalar gün geçtikçe artıyor. Bugün “google akademik” arama motorunda “sosyal medya” sözcüğü aratıldığında yaklaşık 88.000 adet başlık gösterilmektedir. Bu başlıklara göz gezdirdiğinizde ise sosyal medyanın ne kadar farklı konulara etki ettiği görülecektir. Sağılık, turizm, otomotiv, gıda, eğitim gibi birçok farklı konu özelinde yapılan sosyal medya araştırmaları sanal evrendeki sosyal hayat ile fiziksel evrendeki sosyal hayatın büyük ölçüde etkileştiğinin bir göstergesidir. Fiziksel evrendeki sosyal hayatımızın bir parçası olan evlilik ve aile ilişkilerinin giderek sosyal medya etkisi altında kalması da bu konuya eğilmek gerektiğini düşündürüyor.
Bu düşünce ile 2019 senesinde yayımlanan bir araştırmada, sosyal medya kullanımının eşler arasında bir soruna neden olup olmadığı incelenmiş ve katılımcılardan yarısının eşleriyle aralarında soruna neden olduğunu ifade ettiği belirtilmiştir. Evli çiftler arasında sosyal medyanın yol açtığı bazı sorunlar ise eşe/aileye az zaman ayırma, eşin sosyal medyada fazla zaman geçirmesi, kıskançlık ve ilgisizlik olduğu gösterilmiştir (Kalaman, Çelik: 2019). Yine başka bir çalışma sosyal medya kullanımının eşler arasındaki strese etkisini araştırmıştır. Bu araştırma ise bulgularında eşlerin birbirlerinin sosyal medya kullanımına ilişkin olumsuz tutumda olmadığını fakat beklentiler doğrultusunda eşin sosyal medyada geçirdiği vakit artıkça algılanan stresin de artığı ortaya koyulmuştur (Aktaş, Çopur: 2018). Bunun gibi doğrudan evlilikle ilgisi olmayan ama çiftler arasındaki ilişkilerin sosyal medyadan etkilendiği gerçeğini vurgulayan başka çalışmalar da bulunmakta.
Sonuç olarak, bu sene özelinde pandemi etkisinin vurgulandığı evlilik ve boşanma süreçlerine genel olarak bakıldığında sosyal medya etkisinin azımsanmayacak konumda olduğu görülüyor. Evli çiftler arasında, huzurlu ve daha sağlıklı bir iletişim ise sosyal medyaya gösterilen özen ve ilginin çiftler arasında birbirlerine gösterdikleri özen ve ilgiden fazla olmaması halinde sağlanabiliyor.
Berrak Bostancı Uzel
Kaynakça
Araş. Gör. Barış Ergül, Prof. Dr. Veysel Yılmaz. (2020). COVID-19 Salgını Süresince Aile İçi İlişkilerin Doğrulayıcı Faktör Analizi ile İncelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 38-51. doi:10.21733/ibad.733909.
GÜDER, D. (Ed.). (2021, 02 25). data.tuik.gov.tr. Retrieved from www.tuik.gov.tr: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Marriage-and-Divorce-Statistics-2020-37211.
Melike AKTAŞ, Zeynep ÇOPUR. (2018). SOSYAL MEDYA KULLANIMININ EŞLER ARASINDAKİ STRESE ETKİSİ. IJETSAR (International Journal Of Education Technology and Scientific Researches)(6), 142-153.
Sefer Kalaman, Fatih Çelik. (2019). Türkiye’deki Evli Bireylerin Sosyal Medya Kullanımlarının Evlilikleri Üzerine Etkisi: Nitel Bir Araştırma. OPUS, 13(19), 425-453. doi:10.26466/opus.589684.
