…

Her şey gerçekten makul gösterilebilir mi?

“Peki, ya sonra?” diye soruyor Ida. Sevgilisi onunla gelmesini istiyor. “Sonra” diyor, “bir köpek alacağız, evleneceğiz, çocuklarımız olacak, bir ev alacağız.” Fakat Ida’nın sorusu tekrar “Peki, ya sonra?” oluyor. Buna verebildiği tek cevap var: “Öyle işte. Hayat.”

Ida, acemi bir rahibedir. Yeminini almadan önce, hayatta kalan tek akrabası, teyzesiyle tanışmak için dünyaya gönderiliyor. Film boyunca, Yahudi olduğunu öğrenip savaş sırasında ailesinin nasıl öldürüldüğünü keşfediyor. Teyze, Ida’yı manastırı terk etmeye ve hayatı dolu dolu yaşamaya teşvik eden fakat kendi geçmişinin yükünü taşıyan danıştay başsavcısıdır. Teyze intihar ettiğinde Ida, dostları olan genç bir saksafoncu ile sigara, votka, topuklu ayakkabı, caz ve nihayet cinsel ilişkiyi deneyimler. Ancak film sona erdiğinde, onu rahibe alışkanlıklarına ve manastıra geri dönmüş görürüz.

Saksafoncu ona sevgi, aileye bağlılık ve memnuniyet sunar. Ida tekrarlayan “Ya sonra?” sorularından sonra sınırları zorlayan bir soru daha sorar: “Böyle bir hayatı yaşamaya değer kılan şey nedir?” Ve gerçekten gerekçe talebi bu kadar ileri uçlara kadar götürüldüğünde hangi cevabın verilebileceği belirsizdir.

Ida’nın dünyaya bağlı bir yaşamı reddettiğini ve bunun yerine farklı bir bağlılık seçtiğini görüyoruz. Bu seçimin gerekçesi açıklanmıyor. Sevgilisinin cevabı: “Hayat”. Filmdeki bu son söze, trafikten kaçıp manastıra dönerken Bach’ın müziği eşlik ediyor. Biz ise tamamen açıklanabilir veya haklı gösterilebilir bir nihai seçim yapılabilir mi merak ediyoruz. “Ya sonra” ya verilebilecek net bir cevap olabilir mi ve eğer öyleyse, böyle bir cevap ne olabilir?

Prof. Dr. Ursula Coope

Oxford Üniversitesi, Antik Felsefe Uzmanı

Çeviren Elif Akçay

Not: 6 Filmden 4.’sü ise Gattaca: İnsan, biyolojiden daha fazlası olabilir mi? (Sonraki paylaşımda gelecek)

Kaynak: The guardian.com