Bizi karanlık tarafa çeken ne? Otoyoldan geçerken her ne zaman tüyler ürpertici bir kazaya denk gelsek bizi dönüp bakmaya zorlayan, felaketlerle dolu korku filmlerini ve televizyon yayınlarını izlemeye iten şey ne? Ürkütücü şeyler alanında hem profesör hem de sadık bir öğrenci olan Thies; biyolog, sosyolog, antropolog, filozof, teolog ve ressamların bakış açılarından yararlanarak insanların ürkütücü olana duyduğu ilginin kaynağını keşfetmek için yola çıktı.
Lise İngilizce öğretmeni Kansaslı Drew Thies, Eiffel Wilson’ın verdiği “19. Yüzyıl Amerikan Şiiri” dersini alana kadar, dönemin diğer yazarlarının yapabildiği kadar o da Ralph Waldo Emerson’ı “iyimser kategori”ye koymuştu.
Thies, İngilizce Profesörü Pritchard Wilson’ın, şairin tüberkülozdan ölen genç eşinin cesedine bakmak için bir yıl sonra mezarı açması da dâhil olmak üzere, şair hakkında verdiği biyografik bilgileri asla unutmayacağını söylüyor.
“Onu sadece Doğa ve Özgüven adlı eserlerin ileri görüşlü yazarı olarak tanıyan bir öğrenci için bu açıkçası biraz şok ediciydi çünkü yazar bu iki çığır açan makalesiyle gündeme gelmişti” diyor. “Neden böylesine iyimser bir şair, eşinin ölümüyle adeta büyülenmiş bir hâl alıyor ve de işi, mezarını açmaya kadar vardırıyor?”
Thies, kısa bir zaman sonra öğrenecekti ki Wilson, ne edebiyatın ne de yaşamın karanlık tarafından hiçbir zaman uzak durmamıştı. Wilson’ın 2008’de yayınladığı Mutluluğa Karşı kitabı, Los Angeles Times’ın en çok satanlarından oldu. Şimdi, Herkes İyi Bir Tren Kazasından Hoşlanır isimli son kitabı, insanların doğası gereği dehşet verici şeylere karşı duyduğu çekimi dokunaklı bir şekilde resmetmesi sebebiyle büyük bir toplumsal ilgi görüyor. Otobanda merakla bakınmaktan korku filmi izlemeye kadar birçok şeyin, Wilson, karanlık yüzü besleyici bir şey olduğuna inanıyor.
Dehşet verici şeylerin sadık bir öğrencisi olan Wilson, biyolog, sosyolog, psikolog, antropolog, filozof, teolog ve ressamların bakış açılarından yararlanarak insanların karanlığa olan fıtri çekimlerinin kaynağını bulmak için harekete geçiyor.
Ayrıca Wilson, üstelik hastalıklı ruh hallerimizdeki aydınlığı da keşfediyor. “Kederin verdiği hastalıklı hâl çoğu zaman ruhun yavaşladığı, devam edemeyecek kadar bitkin olduğu ve kendinin nerede olduğunu ve nereye gittiğini sorguladığı üretken bir miskinliktir” diyor. Bu kasvetli sekteler süresince sahip olduğumuzdan bile habersiz olduğumuz parçalarımızı keşfederiz. Tam anlamıyla harekete geçirilmiş yeteneklerimiz ise hayatımızı zenginleştirir.
Fil mezarlıkları ve Susan Sontag’ın Fotografçılık Üzerine adlı eserinden Tiger Woods’un seks skandalı ve Steel Magnolias’a kadar her şeyi anlatan Wilson, benzer şekilde iç rahatlatıcı gerçeklikleri ruhlarımızın karanlık tarafında keşfediyor. Sonuç: İyisiyle kötüsüyle insan olmanın ne anlama geldiğiyle ilgili güçlü ve tatlı bir provokatif savunma.
Thies’e göre, bahar tatilini Wilson ve 13 diğer öğrenciyle Worrell House’da geçiren, sapkınlık ve yücelik arasındaki ilişkiyi anlayan, onun Wilson’dan aldığı İngiliz Romantikleri Edebiyatı ve Viktorya Edebiyatı derslerine daha çok anlam verebilir. Sonuç olarak Wilson ve öğrencileri, ünlü mezarlıklardan tutun da Charles Dickens Müzesi ve William Wordsworth ’ün adını duyurduğu District Gölü’ne kadar Londra ve kırsal bölgelerdeki edebi mekânları gezerek İngiliz Edebiyatı çalışmalarını, örneğin Gotik ve diğerlerini derinleştirdiler.
Thies, bir zamanlar Bronte’nin Uğultulu Tepeler’indeki hastalık ve şiddetin sadece okuyucuları sarsmak için olduğunu düşündüğünü ama şimdi arkasında derin bir psikolojik arzu yattığını anladığını söylüyor.
Thies, “Bu tür bir konuyu, sadece bu geleneğin en büyük yazarlarından bazılarına yüklemekle kalmayıp aynı zamanda Amerika Birleşik Devletlerindekine oranla çok daha fazla morbiditeyle dolu gibi görünen bir ülkede incelemenin engin bir yanı vardır.” diyor. “Çoğu kendi halkımızın kuruluşundan bile eski olan yapılardan yüzbinlerce kalıcı sakini olan mezarlıklara kadar zengin kırsal bölgeleri, çay ve krumpet uyumuyla, Profesör Wilson’ın böyle güzel güzel anlattığı gibi, İngiltere dehşet verici şeylere olan merakı tatmin etmek için keşfedilebilecek belki de en güzel yerdir.”
Çeviren Hayal Şahin
Kaynak: Wake Forest University. “Beauty has a dark side: Morbid curiosity explained.” ScienceDaily. ScienceDaily, 1 March 2012.
