Otomotivde büyüyen çip krizi diğer sektörlere de yayılırken pandemi de gelişmeleri olumsuz etkilemeye devam ediyor. Otomotivde başlayarak elektronik gibi diğer sektörlere de sıçrayan küresel çip tedariki sorunu üretimlerde aksamalara neden oluyor.
Milyarlarca dolarlık zararlardan bahsedilirken çip, ülkeler arasındaki rekabet unsurlarından biri haline dönüşüyor. COVID-19 salgınının etkisiyle talep artarken bir yandan da üretimde ve tedarikte sorunlar yaşanıyor. “Yarı iletkenler” olarak da bilinen çipler, ev aletlerinden araç içi elektronik sistemlere, savunma sanayiinden giyilebilir teknolojilere kadar her alanda büyük önem taşıyorlar.
Salgın döneminde insanların zorunlu karantina dönemleri, eğitim, iş ve eğlence faaliyetlerini evden yapmasına sebep olurken bilgisayarlar, akıllı cihazlar, tablet ve oyun konsollarının kullanımını da artırdı. Pek çok şirket, uzaktan çalışma sistemleri geliştirmeye veya mevcut altyapıyı iyileştirmeye yöneldi. Eğitimde de teknolojinin kullanılması bu cihazlara olan talebi çok daha yukarılara taşıdı ve tüketici elektroniği sektörünün bir girdisi olan çiplere talep de böylece artmış oldu. Ek olarak telekomünikasyon şirketlerinin geniş bant altyapısı yatırımlarının artması da yarı iletkenlere olan talebi artırdı.
Dünyanın önde gelen otomobil firmalarının yaşadığı üretim aksaması milyarlarca dolarlık zararın da önünü açtı.
Küresel çip sıkıntısı; Ford, General Motors, Toyota, Volkswagen, Honda, Stellantis ve elektrikli araba üreticisi Nio gibi otomobil üreticilerinin çipler ile mikroçiplerin kullanıldığı bazı parçaları satın almak için mücadele etmelerine, üretimi azaltmalarına veya tesislerini kapatmak zorunda kalmalarına neden oldu. Hisse fiyatlarında ise düşüşler meydana geldi.
Yarı İletken Endüstrisi Birliği (SIA) verilerine göre, küresel yarı iletken satışları 2020’de bir önceki yıla kıyasla yüzde 6,5 artarak 439 milyar dolara ulaşmıştı. Bölgesel bazda geçen yıl ABD pazarına yapılan yarı iletken satışları yüzde 19,8 artmış, yarı iletkenler için en büyük pazar olan Çin’de satışlar yüzde 5 yükselmişti.
Elif Akçay
