Çocuklarınıza neşe ve hizmet duygusu aşılayabilirsiniz. Yapmanız gereken 12 basit prensibi takip etmek.
5 yaşındaki oğlum çamaşır sepetlerini taşımama yardım etmede tam bir profesyonel. Yatak odamlarımızdaki ağzına kadar dolu çamaşır sepetlerini koridordan aşağı ve garaja, yıkama ve kurutma makinemizin olduğu yere sürükleme işini o kadar ciddiye alıyor ki bu işi ben yapmaya çalıştığımda beni durduruyor. Ondaki bu sorumluluk duygusu, kronik bir ağrılar yaşadığım zamanlarda hissettiği zorunluluktan doğdu fakat şimdi bu işe tamamen hakim ve geri asla taviz vermiyor.
Bir çocuğu özel hissettiren sorumluluklar her şekilde ve her boyutta olabilir. Acı çektiğimde bana yardım ettiğini bilmek, oğluma kendini özel ve ihtiyaç duyulduğunu hissettirdi. Bu yüzden şimdi bu işi yaparken her seferinde aynı hazzı alıyor. Bu yorum, bilim tarafından da desteklenmektedir. Klinik psikolog Dr. Sarah Hornack, çocuklarınıza sorumluluk vermenin neden kendilerini özel hissetmelerine yardımcı olabileceğini açıklıyor. Ve şöyle diyor:
“Yeni veya faydalı görevler üstlenmek, övgü için bir fırsat sunar ve çocukların eve katkıda bulundukları için takdir edilmelerine yardımcı olur. Ayrıca yeni işler öğrenmek ve sorumluluk almak, çocuklar büyüdükçe daha fazla öz-yeterlik oluşturur. Bu yeterlilik duygusu, çocukluk ve ergenlikteki akademik başarı ve stres etkenleriyle başa çıkma yeteneği gibi diğer olumlu sonuçlarla bağlantılıdır.”
Çocuklarınıza sorumluluk ve özgüven kazandırmanın yollarını arıyorsanız onlara kendilerini özel hissettiren şu 12 sorumluluk size ilham verebilir.
1 – Evcil Hayvanlara Bakmak
. Kedi, kuş ve köpekleri beslemek veya çöp kutusunu çıkarmak, çocuklara kendilerinden başka bir canlıya nasıl bakacaklarını öğreten basit görevlerdir. Evcil hayvan bakımı bazen dağınık olabilse de ebeveynlerin çocuklarına güvendiklerini göstermeleri için verilebilecek bir sorumluluktur. Çocuklarda Duygusal Sağlık kitabının yazarı ve ebeveynlik koçu olan Maureen Healy, “Çöpü çıkarmak, köpeğin tüylerini taramak ve kafeleri temizlemek bile bir çocuğa verilen özel sorumluluğun işaretleri olabilir” diyor ve ekliyor:
“Çocukların sorumluluk almasına ve görevleri tamamlamasına izin vermediğimizde, istemeden onları, kendilerini yetenekli ve akıllarına koydukları her şeyi tamamlamaya muktedir olarak görme deneyimlerinden mahrum bırakmış oluyoruz.”
2- Kirlenen Yerleri Temizlemek
Hornack, “Ebeveynlerin sorumluluk verirken çocuğun gelişimini ve yaşını göz önünde bulundurması önemlidir. Örneğin, küçük çocuklar pisliklerini temizlemeye veya oyuncakları toplamaya yardımcı olabilir” diyor. Çocuğunuzdan kendi kendine devam etmesini istemek kolay görünebilir ancak bunu yapmak, çocuğun özel ve olgun hissetmesini sağlayan kendi eylemleri ve kendi işleri için bir sorumluluk duygusunu edinmesini kolaylaştırabilir.
3- Yemek Pişirmek
Çocukların sorumlulukları söz konusu olduğunda, çocuğunuzdan mutfakta yardım istemekten daha akılda kalıcı veya lezzetli bir şey yoktur. Healy, “Her çocuk farklıdır ancak her çocuk görüldüğünü ve takdir edildiğini hissetmek ister” diyor. “Oğlunuz yemek yapmayı seviyorsa ona hafta sonu kahvaltısı için özel bir tarif seçmesini isteyebilirsiniz. Elbette gerektiğinde yardım edebilirsiniz. Bu menüyü o yönetebilir ve bu yemeği birlikte yapabilirsiniz. Onu şef tayin edebilirsiniz.”
4- Düzenlemeye – Toparlamaya Yardımcı Olmak
Healy, “Belki kızınız düzenlemeyi seviyor. Kileri sizin için organize edip edemeyeceğini sorun” diyor. “Amaç, çocuğunuzu benzersiz beceri ve yetenekleri ile işleri eşleştirmek ve böylece aileye, ev düzenine katkıda bulunma sorumluluğu kazandırmaktır”. Bir çocuğun doğal güçlü yönlerine veya ilgi alanlarına göre oynadığınızda, onlara yeteneklerini önemsediğinizi ve katılımına değer verdiğinizi gösterirsiniz. Bu ise kendilerini önemli hissetmelerini sağlayabilir.
5- Çöpleri çıkarmak
Çöpü çıkarmak çocuklar için iyi bir ev sorumluluğu olabilir. Bu basit görev, çocuğunuzu sizin gözetiminiz olmadan evden ayrılma sorumluluğu alması için, çöpü kaldırıma veya çöp kutusuna götürmesi için ona güvendiğinizi gösterir. Healy, ebeveynleri, her türlü görevin çocuğa kendini değerli hissettirmeyebileceğini konusunda uyarıyor. “Küçük çocuklar basit görevleri yapabilirler fakat onları bir şeyler yapmaya asla zorlamak istemezsiniz” diyor ve ekliyor.
“Örneğin oğlunuzun sorumluluğu çöpü dışarı çıkarmaksa fakat akşam olduğu ve karanlık bastırdığı için korkuyorsa onun yerine ben yaparım veya sabah güneş doğduğunda yapabilirsin, derim”.
6- Bahçe Bakımı
Bahçıvanlığın moral yükselten faydaları iyi belgelenmiştir. Bu yüzden çocuklarınıza bir fidan dikme sorumluluğunu vermek son derece mantıklıdır. Bahçıvanlık aynı zamanda çocuklara dışarı çıkma ve toprakta oynama fırsatı vermeye de yardımcı olur. Bu da sorumluluklarını oyun ihtiyacı ile dengelemenin yararlı bir parçası olabilir.
“Ebeveynler çocuklarının programlarını izlemeli ve gün içinde oyun içn zamanlarının olması konusunda dikkatli olmalı” diyor Hornack ve ekliyor: “İş-yaşam dengesi ebeveynlerin üzerinde çalışması için çok önemli olduğu gibi, çocukların okul, ev ödevi, ders dışı etkinlikler ve işler gibi zaman taleplerinin de farkında olmak önemlidir”.
7 -Küçük Kardeşlere Bakmak
Dr. Gene Beresin, “5 yaşındaki bir çocuğun 16 yaşındaki bir kardeşle aynı tür yeteneklere sahip olmasını ve dolayısıyla aynı sorumlulukları üstlenmesini doğal olarak bekleyemeyiz” diyor. Bu nedenle hem küçük hem de büyük çocuklar, küçük kardeşlerine bakma konusunda bazı sorumluluklar üstlenebilirler. Beresin, Romper’a, okul öncesi çağındaki çocukların “küçük bir çocuğu beslemeye yardım ettiklerinde, mama sandalyesinde bir oyuncak verdiklerinde” kendilerini özel hissedebileceklerini, gençlerin ise daha küçük bir çocuğa, bir kardeşe bakıcılık konusunda güvenilebileceğini söylüyor.
8 – Arabayı Temizleme
Çocuklarınız büyüdükçe çocukların sorumlulukları da artacaktır ve daha çok bir yetişkinin yapacağı gibi hissettiren görevleri tamamlamaya daha meyilli hale geleceklerdir. Hornack, “Gençler, çamaşır yıkamak veya aile arabasını temizlemek gibi daha karmaşık görevleri üstlenebilirler” diyor. Bir çocuk, kaçınılmaz olarak arabanızı ödünç isteyeceği sihirli 16 yaşına yaklaştıkça muhtemelen onu temizlemeye daha meyilli olacaktır. Ek olarak Beresin, aile için görevleri yerine getirmek için arabayı kullanmalarına izin verildiğinde gençlerin kendilerini özel hissedebileceklerini söylüyor. “Ehliyetleri olduğunda, kardeşlerini okuldan, spordan alabilir veya ebeveynlerinin ayak işlerini yapabilirler” diyor.
9- Özel Günlerde Yardım Etmek
Doğum günü hediyeleri veya Babalar Günü kartları için alışveriş yapmak çok eğlenceli olabilir ve Beresin, çocukların bu etkinlikler sırasında liderliği üstlenmelerine izin vermenin sevildiklerini hissetmelerine yardımcı olabileceğini söylüyor. “Çocuklara doğum günü, düğün veya tatil gibi özel bir durum için yaşlarına uygun benzersiz bir sorumluluk verildiğinde kendilerini özel hissederler” diyor. Ayrıca çocuklara özel günlerde sorumluluk verilebilir. Beresin, “Anneler Günü veya Babalar Günü için dekorasyon yapmak ya da bir aile üyesinin doğum günü pastasına mum koymak çocukların yapabilecekleri özel şeylerdir” diyor ve ekliyor: “Özel bir gün için misafir gelmeden önce evin temizlenmesine yardımcı olabilirler. ”
10- Ders Dışı Etkinliklere Katılmak
İlk bakışta bir sorumluluk gibi gelmese de çocukların ders dışı etkinliklere katılabilmeleri için belirli bir miktarda sorumluluk verilmesi, özgürlük ile sorumlulukların dengelenmesi gerekiyor. Beresin şöyle diyor:
“Bir çocuk bir müzik aleti öğrenme, bir spor takımında oynama veya Erkek veya Kız Kulübü gibi bir topluluk grubunda veya dini veya manevi bir toplulukta görev alma sorumluluğunu üstlendiğinde yeni beceriler kazandığını fark eder. Üstelik başkaları tarafından bir ekibin veya topluluğun hayati bir parçası olarak kabul edilirler ki bu onlarda özel olma duygusunu geliştirir”.
11- Gıda Ambalajlarını Geri Dönüşüme Götürmek
Bu sadece çevre için iyi bir uygulama olmakla kalmaz, aynı zamanda çocuklarınızın sorumluluklarına mükemmel bir katkı sağlar. Bütüncül çocuk, ergen ve ebeveynlik psikoloğu ve Ebeveyn Özgürlüğü kitabının yazarı Renee Cachia, “Çocuklar iklim değişikliği konusunda giderek daha bilinçli hale geldikçe araştırmalar onları proaktif çevresel inisiyatiflere ve faaliyetlere eğitmenin ve dahil etmenin onlar için faydalı olabileceğini gösteriyor. Çaresiz hissetmek yerine, daha sürdürülebilir bir çevre yaratmaya yönelik eylemlerde bulunarak bir gurur ve öz yeterlilik duygusu kazanabilirler” diyor. Cachia’ya göre ambalajlarını sınıflandırmak ve geri dönüşüme götürmek aynı zamanda harika bir yerleştirme egzersizidir ve çocuğun doğaya bağlı hissetmesine yardımcı olur.
12 – Teşekkür Etmek
Cachia, minnettarlığın, yaşı ne olursa olsun tüm insanların psikolojik sağlığı için son derece güçlü bir duygu olduğunu ve tüm aile için harika bir araç olduğunu açıklıyor. Cachia, “Çocukların yanı sıra gençlerin ve yetişkinlerin de her gün için minnettar oldukları bir ila üç şeyi söze dökmek veya yazmak için birkaç dakika ayırmanın zihinsel sağlıkları ve iyimserlikleri üzerinde derin bir etkisi olabileceğini öne süren sayısız araştırma var” diyor. “Çocuğunuz aile teşekkür uygulamasının lideri olma sorumluluğunu üstlenebilir” diye ilave ediyor. Ailedeki herkes, şükran notlarını bir kavanoza koyabilir hatta aile zamanı boyunca bir şükran çemberi oluşturmaktan sorumlu olabilir.
İster çamaşır sepetinizi bir koridordan aşağı itmek kadar basit, ister arabayı temizlemek kadar pratik olsun çocuğunuza sorumluluk duygusu vermek, ona gurur ve güven duygusu aşılayacaktır. Ayrıca ekstra yardım her zaman takdir edilmektedir.
Çeviren: Şevki IŞIKLI
Kaynak
- https://www.romper.com/ 19 Haziran 2019
